Gri Çorap Kitapçığı
Örgü örmeyi bir hobi olarak biliyoruz, öyle öğrendik. Çünkü örebildiğimiz her şeyi, kimi zaman çok daha uygun fiyatlara satın alabiliyoruz. Örülebilecek her eşyanın muadilini mağazalarda bulabiliyoruz. Fakat bu her zaman böyle değildi.
Mesela 1. Dünya Savaşı sırasında günümüzdeki kadar teknoloji ve yeterli düzenek olmaması sebebiyle savaşa gitmeyen kadınların evde örgü örerek askerlere destek verdiklerini biliyor muydunuz?
Bunu şimdiki hayır işleri için örgü örmek ile karıştırmamak lazım. O dönemde çorapları olmayan askerler için çorap örmek o kadar önemli bir işti ki kendine ait bir fonu bile vardı: Askerlere Çorap Fonu.
Soldiers’ Sock Fund (Askerlere Çorap Fonu), Birinci Dünya Savaşı sırasında orduda görev yapan askerlere çorap ve diğer giysiler sağlamak için Büyük Britanya’da kurulmuş bir hayır kurumuydu. İngiliz erkekleri savaştayken evlerinde çorap ve diğer kıyafetleri ören kadınlardan bunları toplayıp askerlere ulaştırıyorlardı.
Fon örgütlenmesi bununla sınırlı kalmadı. Örgüt çalışmaları kapsamında askerler için çorap örme talimatlarının yer aldığı bir kitapçık yayınladı: Gri Çorap Kitapçığı. Kitapçıkta, kullanılacak ip ve şiş türleri ile çorap örmek için adım adım talimatlar yer alıyordu.
Bu kitapçık askerlere çorap örerek katkıda bulunmak isteyen gönüllülere satılıyordu. Kitapçığın satışından elde edilen gelir de fona bağışlandı. Askerlere Çorap Fonu, Birinci Dünya Savaşı sırasında bunun gibi hayırsever çabalarla askerleri desteklemek için çalışan birçok kuruluştan sadece biriydi.
Diğerleri arasında İngiliz Kızılhaç’ı Avustralya Şubesi, Lord Mayor’ın Yeni Güney Galler Vatanseverlik ve Savaş Fonu ve Avustralya Konfor Fonu veya ACF vardı. 1916’da fonların çoğu Kızıl Haç veya ACF’de birleştirildi. Bu nedenle, bu kitapçığın 1914 veya 1915 yıllarında yayımlanmış olduğu tahmin ediliyor.
Asker fonları tipik olarak cephedeki birlikler için giysi ve gıda maddelerinin üretimini ve/veya toplanmasını organize ediyordu. Yünlü çoraplar özellikle popülerdi. Bu tür katkılar öncelikle kadınlar ve kız öğrenciler tarafından yapıldı. Kadınların sadakat ve vatanseverliklerini bu şekilde gösterdikleri lanse edilse de cephedeki askerlerin bu evlerden çıktıklarını unutmamak lazım.
Vatanseverlik ve ulusal bağlılık ile birlikte kadınların bu örgütlenmeye katkı sunmalarının oldukça kişisel sebepleri de vardı. Cephedeki erkekler arkadaşları, akrabaları ya da tanıdıklarıydı sonuçta. Sebep ne olursa olsun binlerce kadın bu örgütlenmeye katıldı.
Örgütler genellikle, Baş Yargıç Sir William Portus Cullen’ın eşi ve zengin otlakçı RHD White’ın kızı Leydi Eliza Cullen gibi sosyete kadınları tarafından yönetiliyordu. Gerçekten de bu kitapçıktaki komite listesi Lady Cullen’ın Soldiers’s Sock Fund’ın bir üyesi olduğunu gösteriyor. Aynı zamanda, Kızıl Haç’ın Yeni Güney Galler bölümünün kurucu başkan yardımcısı ve daha sonra başkanıydı. Balmoral malikanesi Tregoyd’un arazisinde bağış toplama etkinlikleri düzenledi.
Tarihte örgü örmenin etkili olduğu olaylardan yalnızca biri.
Kaynak: Booklet ‘The Grey Sock’ 2022, Museum of Applied Arts & Sciences, accessed 29 November 2022, <https://ma.as/10108>